Mikroplastik z Twoich ubrań

Plastik stał się nieodzownym elementem naszego życia. Chcesz, czy nie spotkasz go w zasadzie wszędzie. Jest tak powszechny, uniwersalny i tani, że stanowi najlepszy surowiec produkcyjny każdego typu. Branża fast-fashion również zachłysnęła się jego zaletami, oferując syntetyczne ubrania kiepskiej jakości. 

 

Plastik w modzie

Masz z pewnością świadomość, że przemysł odzieżowy jest drugim najbardziej zanieczyszczającym planetę [1]. Dodatkowo szacuje się, że około 60% odzieży wytwarzanej obecnie stanowi ta wyprodukowana z syntetyków (poliestru, akrylu, nylonu, bądź poliamidu), a więc pochodnych ropy naftowej [2]. 

WAŻNE! Nie myl materiałów syntetycznych z materiałami sztucznym produkowanymi z celulozy na drodze syntezy chemicznej (m.in. wiskoza, modal, lyocell).

Jak to możliwe, że w najnowszych kolekcjach szybciej trafisz na poliestrową bluzkę, niż taką wytworzoną z bawełny? Dzieję się tak dlatego, że dla producentów taka odzież to czysty zysk – jest tania, łatwa w syntezie i w barwieniu, produkowana zazwyczaj za grosze w Krajach Trzeciego Świata. Co oznacza to dla środowiska? Przykładowo góry śmieci, których ogromne korporacje wolą się pozbyć, składając je zazwyczaj w bardziej odległych miejscach świata. Jednym z takich miejsc jest Thilafushi - pływające wysypisko śmieci, na które zwożone i palone są śmieci codziennie przez całą dobę. A to wszystko – jedyne 6 km, od stolicy bajecznych Malediwów [3]. 

 

Mikroplastik - co to jest i jakie stwarza dla nas zagrożenia?

Wiadomo, że z syntetycznych ubrań uwalnia się mikroplastik, czyli króciutkie włókna, o długości od 1 μm do 5 mm [4],  które wdychamy i połykamy. Dane wskazują, że tylko w Finlandii emisja mikroplastiku uwalnianego z tekstyliów podczas prania odzieży wyniosła 150 000 kg/rok [5]. Jak już pewnie zauważyliście – problem jest ogromny. Niestety, branża fast-fashion, produkująca ubrania głównie z poliestru, nie poprawia tej sytuacji. Mimo, że mikroplastik jest uwalniany z większości plastikowych przedmiotów, to na potrzeby tego artykułu skupimy się jednak tylko na mikroplastiku emitowanym z tekstyliów, który stanowi znaczną część całkowitej jego emisji [6]. 

Mikrowłókna mogą uwalniać się z ubrań podczas prania, suszenia, ale także ich noszenia. Pamiętam jakie było moje zdziwienie po pierwszym użyciu suszarki bębnowej, gdy moim oczom ukazały się nigdy wcześniej nie zaobserwowane kłaczki. Można sobie tylko wyobrazić ile z tych mikrowłókien opuszcza naszą pralkę po każdym cyklu prania, trafiając później do oczyszczalni ścieków [5]. Dane wskazują, że może być to nawet 700.000 mikrowłókien po jednym cyklu 6-kg prania [7]. Wiadomo, że tak małe cząstki są praktycznie niemożliwe do usunięcia z oczyszczanej wody. Bezsprzecznie syntetyczne włókna są zagrożeniem dla środowiska, ale czy zastanawialiście się jaki wpływ mają na Was? Aby połknąć syntetyczne włókna wystarczy wypić wodę (żadne źródło nie jest od nich wolne), doprawić potrawy solą kuchenną, czy zamówić sushi lub dodać miodu do herbaty [4]. 

 

Dlaczego mikroplastik jest tak niebezpieczny? 

Do tej pory nasza wiedza skupiała się na jego wpływie na ekosystemy wodne. Nie da się jednak ukryć, że to nie jedyny problem. Konwencjonalny plastik rozkłada się setki lat, a usunięcie go ze środowiska, np. zbiorników wodnych jest praktycznie niemożliwe. Dane pokazują, że mikroplastik znajdziemy wszędzie, nawet na Mount Everest! W przeciągu tygodnia, spożywając posiłki, dostarczamy do naszego organizmu około 5g mikroplastiku [8]. To tak, jakbyśmy regularnie stołowali się kartami kredytowymi (ich waga to również 5g). 

 

 

 

Mikroplastik w ubrania

Czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym jaki wpływ na Twoje zdrowie ma to, co nosisz? Większość osób jest pewnie już świadoma, że lepiej wybierać naturalne, bądź sztuczne materiały, ze względu na ich lepsze parametry termiczne. Prawda jest jednak taka, że nasze ubrania mają na nas o wiele większy wpływ niż do niedawna sądziliśmy. Różne źródła wskazują, że mikroplastik z łatwością kumuluje toksyczne substancje i metale ciężkie na swojej powierzchni. Dodatkowo, kontakt mikroplastiku ze skórą może skutkować negatywnymi dla nas konsekwencjami [4]. Ale również mikroorganizmy znajdujące się na powierzchni połkniętego mikroplastiku mogą powodować zakażenia bakteryjne[9]. Brak możliwości usunięcia tych cząstek z naszego organizmu może prowadzić do przewlekłego zapalenia, czego skutkiem może być zwiększone ryzyko powstania nowotworów [10]. Dodatkowo badania in vitro na liniach komórkowych wykazały toksyczny wpływ mikroplastiku na komórki płuc, wątroby i mózgu [9]. Faktyczny wpływ mikroplastiku i jego działanie na nasz organizm poznamy niestety dopiero po upływie wielu lat.

 

[product id="79, 317, 325, 55, 304, 35, 336" slider="true"]

 

Co my jako konsumenci możemy zrobić?

Przede wszystkim wybierać polskie ubrania wysokiej jakości, wytwarzane z naturalnych czy sztucznych materiałów. Mimo, że z nich również mogą uwalniać się włókna, to są one w większości biodegradowalne i są mniejszym zagrożeniem dla naszego zdrowia i planety. Co ciekawe, na rynku niedawno pojawił się pierwszy filtr do pralek, który może wychwycić nawet do 90% mikrowłókien podczas każdego cyklu prania. Firma odpowiedzialna za ten produkt zapewnia, że taki filtr zainstalowany w 10.000 gospodarstw domowych może uchronić przed zanieczyszczeniem mikroplastikiem porównywalnym do 20.000 reklamówek [11]. Kolejne dobre praktyki to rzadsze pranie, zapełnianie bębna pralki w większym stopniu, a także rzadsze kupowanie nowych ubrań (nowe ubrania w większym stopniu uwalniają mikroplastik) mogące wpłynąć na mniejszą emisję plastikowych mikrowłókien [11]. 

Jeśli masz ochotę poszerzać swoją modową wiedzę, koniecznie dołącz do naszego newslettera lub grupy na FB. Regularnie dodajemy tam artykuły, ciekawostki i triki!

 

 

Julia Richert 

Bibliografia

Bailey K, Basu A, Sharma S. The Environmental Impacts of Fast Fashion on Water Quality: A Systematic Review. Water (Switzerland). 2022;14(7). doi:10.3390/w1407107
Carney Almroth BM, Åström L, Roslund S, Petersson H, Johansson M, Persson NK. Quantifying shedding of synthetic fibers from textiles; a source of microplastics released into the environment. Environ Sci Pollut Res. 2018;25(2):1191-1199. doi:10.1007/s11356-017-0528-7
https://pl.wikipedia.org/wiki/Thilafushi
Periyasamy AP, Tehrani-Bagha A. A review on microplastic emission from textile materials and its reduction techniques. Polym Degrad Stab. 2022;199:109901. doi:10.1016/j.polymdegradstab.2022.109901
Kärkkäinen N, Sillanpää M. Quantification of different microplastic fibres discharged from textiles in machine wash and tumble drying. Environ Sci Pollut Res. 2021;28(13):16253-16263. doi:10.1007/s11356-020-11988-2
Hernandez E, Nowack B, Mitrano DM. Polyester Textiles as a Source of Microplastics from Households: A Mechanistic Study to Understand Microfiber Release during Washing. Environ Sci Technol. 2017;51(12):7036-7046. doi:10.1021/acs.est.7b01750
Napper IE, Thompson RC. Release of synthetic microplastic plastic fibres from domestic washing machines: Effects of fabric type and washing conditions. Mar Pollut Bull. 2016;112(1-2):39-45. doi:10.1016/j.marpolbul.2016.09.025
https://wwf.panda.org/wwf_news/?348337/Revealed-plastic-ingestion-by-people-could-be-equating-to-a-credit-card-a-week
Smith M, Love DC, Rochman CM, Neff RA. Microplastics in Seafood and the Implications for Human Health. Curr Environ Heal reports. 2018;5(3):375-386. doi:10.1007/s40572-018-0206-z
Joana Correia Prata, João P. da Costa, Isabel Lopes, Armando C. Duarte, Teresa Rocha-Santos, Environmental exposure to microplastics: An overview on possible human health effects, Science of The Total Environment, Volume 702, 2020,
https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.134455
https://label-magazine.com/lifestyle/artykuly/filtr-do-mikroplastiku-marki-electrolux-w-trosce-o-zdrowie-i-srodowisko